طراحی و ساخت پرسشنامه تشخیص و علت یابی اختلال بی خوابی در میان‌سالان

همائی مجاز, زهرا; سیف, علی اکبر; کردنوقابی, رسول

doi:10.22075/jcp.2023.30091.2603

طراحی و ساخت پرسشنامه تشخیص و علت یابی اختلال بی خوابی در میان‌سالان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ گروه روانشناسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

² استاد، گروه روانشناسی تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

³ دانشیار، گروه روانشناسی تربیتی، دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

10.22075/jcp.2023.30091.2603

چکیده

مقدمه: هدف پژوهش حاضر طراحی، ساخت و تعیین ویژگی های روانسنجی پرسشنامه تشخیص و علت یابی اختلال بی خوابی بود.
روش: روش پژوهش توصیفی و از نوع روانسنجی بود. جامعه ی آماری مورد مطالعه تمامی افراد میان سال مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر همدان در سال 1401 بود که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس 300 نفر انتخاب و برای بررسی روایی سازه، از تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی بهره گرفته شده است.
یافته ها: یافته ها نشان داد در پرسشنامه تشخیص بی خوابی 5 عامل با مقادیر ویژه بیشتر از یک، 62 درصد از واریانس کل نمره ها را تبیین می کنند. همچنین ضریب آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه تشخیص بی خوابی 88/0 بدست آمد. در پرسشنامه علت یابی اختلال بی خوابی 7 عامل با مقادیر ویژه بیشتر از یک، 65 درصد از واریانس کل نمره ها را تبیین می کنند و ضریب آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه علت یابی اختلال بی خوابی 94/0 بوده است. عامل های پرسش نامه اختلال بی خوابی شامل استرس خواب، کمیت خواب، الگوی خواب، کیفیت خواب و تداوم خواب و عامل های پرسشنامه علت یابی اختلال بی خوابی شامل؛ شرایط روانی، شرایط محیطی، شرایط اجتماعی، بهداشت خواب، شرایط جسمانی، مصرف مواد و الکل و نگرش به خواب بود.
نتیجه گیری: نتایج تحلیل عامل تاییدی در تمامی موارد بزرگتر از 5/0 بوده و مقادیر پایایی ترکیبی در تمامی مولفه ها بزرگتر از4/0 در هر دو پرسش نامه به دست آمد. بنابراین پرسش نامه مذکور از پایایی و روایی مطلوبی برخورداراست.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

تخصصی

عنوان مقاله [English]

Designing and making a questionnaire for diagnosis and etiology of insomnia disorder in the middle-aged

نویسندگان [English]

Zahra Homaie mojaz ¹
ali akbar saif ²
rasool Kordnoghabi ³

¹ ,Department of Psychology, Sanandaj Branch, Islamic Azad University, Sanandaj, Iran

² Professor, Department of Educational Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran

³ professorAssociate Professor, Department of Educational Psychology, Faculty of Economics and Social Sciences, Bu Ali Sina University, Hamadan, Iran

چکیده [English]

Introduction: The aim of the research was to design, construct and determine the psychometric characteristics of the insomnia disorder diagnosis and etiology questionnaire.
Method: The research method was descriptive and psychometric. The statistical population studied was all the middle-aged people who referred to the health centers of Hamedan city in 2022, and 300 people were studied using the available sampling method. At first, using the two-dimensional specification table, the items of the questionnaire were prepared and exploratory and confirmatory factor analysis was used to check the construct validity.
Results: The findings showed that in the insomnia diagnosis questionnaire, 5 factors with eigenvalues greater than one explain 62% of the variance of the total scores. Also, Cronbach's alpha coefficient for the whole insomnia diagnosis questionnaire was 0.88. In the insomnia disorder etiology questionnaire, 7 factors with eigenvalues greater than one explain 65% of the variance of the total scores, and Cronbach's alpha coefficient for the entire insomnia disorder etiology questionnaire was 0.94. Insomnia disorder questionnaire factors including sleep stress, sleep quantity, sleep pattern, sleep quality and sleep continuity and insomnia disorder etiology questionnaire factors include; Psychological conditions, environmental conditions, social conditions, sleep hygiene, physical conditions, consumption of drugs and alcohol, and attitude to sleep which explain insomnia and the causes of insomnia.
Conclusion: The results of the confirmatory factor analysis were greater than 0.5 in all cases and the composite reliability values in all components were greater than 0.4 in both questionnaires. Therefore, the mentioned questionnaire has good reliability and validity.

کلیدواژه‌ها [English]