اثربخشی درمان فراشناختی بر درماندگی روان‌شناختی و انسجام روانی در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو

جلوداری, سمیرا; سوداگر, شیدا; صیرفی, محمدرضا; قربانی, مصطفی

doi:10.22075/jcp.2024.32032.2763

اثربخشی درمان فراشناختی بر درماندگی روان‌شناختی و انسجام روانی در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری روانشناسی سلامت، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

² استادیار، گروه روانشناسی سلامت، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

³ دانشیار، مرکز تحقیقات بیماری‌های غیرواگیر، دانشگاه علوم‌پزشکی البرز، کرج، ایران

10.22075/jcp.2024.32032.2763

چکیده

مقدمه: دیابت نوع دو به‌عنوان یکی از چالش‌برانگیزترین و پرخطرترین بیماری‌های مزمن شناخته شده و همه‌گیری آن در جهان رو به افزایش است در پژوهش حاضر، اثربخشی درمان فراشناختی بر درماندگی روان‌شناختی و انسجام روانی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو بررسی شد.
روش: پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی با طرح اندازه‌گیری مکرر، پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود جامعه آماری شامل بیماران دیابتی زن و مرد 45 الی 60 ساله مراجعه‌کننده به کلینیک دیابت کرج در سال 1401 بود. تعداد 40 نفر با روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب و به-صورت تصادفی در دو گروه 20 نفره آزمایش و کنترل جایگزین شدند. گروه مداخله به مدت 10 جلسه 90 دقیقه‌ای درمان فراشناختی دریافت کردند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه‌های درماندگی روانشناختی و انسجام روانی در مرحله پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری از دو گروه جمع-آوری شد. برای تحلیل نتایج از نرم‌افزار SPSS-25 و روش تحلیل واریانس آمیخته استفاده شد.
یافته‌ها: تفاوت میانگین مؤلفه‌های درماندگی روان‌شناختی و انسجام روانی در دو گروه درمان فراشناختی و کنترل به لحاظ آماری معنادار است. به طوری که درمان فراشناختی باعث شده تا میانگین مؤلفه‌های درماندگی روان‌شناختی در مراحل پس‌آزمون و پیگیری در مقایسه با مرحله پیش‌آزمون کاهش یابد (000/1>P). همچنین درمان فراشناختی منجر به افزایش پایدار میانگین مؤلفه‌های انسجام روانی شده است (000/1>P).
نتیجه‌گیری: براساس نتایج این پژوهش، درمان فراشناختی بر کاهش درماندگی روان‌شناختی و افزایش انسجام روانی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو موثر است.لذا درمان‌ فراشناختی در کاهش مشکلات بیماران مبتلا به دیابت مفید است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

تخصصی

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Metacognitive Therapy On Psychological Helplessness and Psychological Coherence in Patients with Type II Diabetes

نویسندگان [English]

Samira Jelodari ¹
Sheida Sodagar ²
Mohamadreza Seirafi ²
Mostafa Qorbani ³

¹ Doctoral student of health psychology, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran

² Assistant Professor, Department of Health Psychology, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran

³ Associate Professor, Non-Communicable Diseases Research Center, Alborz University of Medical Sciences, Karaj, Iran

چکیده [English]

Introduction: Type 2 diabetes is known as one of the most challenging and dangerous chronic diseases. In the present study, the effectiveness of metacognitive therapy on psychological helplessness and psychological coherence of patients with type 2 diabetes was investigated.
Methods: The current research was a semi-experimental with repeated measurement design, pre-test and post-test with a control group. The statistical population included male and female diabetic patients aged 45 to 60 who referred to Karaj diabetes clinic in 2022. 40 people were selected by the available sampling method and randomly replaced in two groups of 20 people, test and control. The intervention group received metacognitive therapy for 10 sessions of 90 minutes. Data were collected from two groups using questionnaires of psychological helplessness and psychological coherence in the pre-test, post-test and follow-up stages. SPSS-25 software and mixed variance analysis method were used to analyze the results.
Results: The average difference of the components of psychological helplessness and psychological coherence in two groups of metacognitive treatment and control is statistically significant. So that the metacognitive therapy caused the average psychological helplessness components to decrease in the post-test and follow-up stages compared to the pre-test stage (P<0.001). Also, metacognitive therapy has led to a stable increase in the mean of psychological coherence components (P<0.001).
Conclusion: Based on the results of this research, metacognitive therapy is effective in reducing psychological helplessness and increasing psychological coherence of patients with type 2 diabetes. Therefore, metacognitive therapy is useful for the problems of patients with diabetes.

کلیدواژه‌ها [English]