روابط ساختاری ناگویی هیجانی و کمال‌گرایی با نقش میانجی حساسیت اضطرابی در پیش‌بینی اختلال وسواسی جبری دانش‌آموزان

نوروزی همایون, محمدرضا; حاتمی نژاد, محمد; صدری دمیرچی, اسماعیل; صادقی, مسعود

doi:10.22075/jcp.2024.34232.2897

روابط ساختاری ناگویی هیجانی و کمال‌گرایی با نقش میانجی حساسیت اضطرابی در پیش‌بینی اختلال وسواسی جبری دانش‌آموزان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری مشاوره، دانشکده علوم‌تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

² دانشجوی دکتری تخصصی روانشناسی بالینی، گروه روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

³ استاد، گروه مشاوره، دانشکده علوم‌تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

⁴ دانشیار، گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان ، خرم آباد، ایران.

10.22075/jcp.2024.34232.2897

چکیده

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی روابط ساختاری ناگویی هیجانی و کمال‌گرایی با نقش میانجی حساسیت اضطرابی در پیشبینی اختلال وسواسی جبری دانش‌آموزان انجام شد. روش: طرح پژوهش حاضر از نظر ماهیت کمی است. روش پژوهش از نوع توصیفی-همبستگی از طریق مدل‌سازی معادلات ساختاری انجام شد. جامعه آماری در این پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه شهر خرم‌آباد در سال تحصیلی 1403-1402 است. روش نمونه‌گیری در این پژوهش به صورت خوشه‌ای تصادفی بود. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه تجدیدنظر شده علائم وسواس جبری (OCI-R)، سیاهه کمال‌گرایی (PI)، پرسشنامه حساسیت اضطرابی (ASI) و پرسشنامه ناگویی هیجانی تورنتو (TAS-20) بود. که یافته‌های توصیفی با نرم‌افزار SPSS26 و یافته‌های استنباطی از نرم‌افزار AMOS24 استفاده شد. یافته‌ها: اثر مستقیم کمال‌گرایی سازش‌نایافته (β=0.36, p<0.001) و ناگویی هیجانی (β=0.31, p<0.001) بر وسواس فکری-عملی معنادار بود. همچنین، اثر مستقیم کمال‌گرایی سازش‌نایافته (β=0.43, p<0.001) و ناگویی هیجانی (β=0.48, p<0.001) بر حساسیت اضطرابی معنادار بود. اثر غیرمستقیم کمال‌گرایی سازش‌نایافته و ناگویی هیجانی بر وسواس فکری-عملی با میانجی‌گری حساسیت اضطرابی به ترتیب (β=0.15, p<0.03) و (β=0.168, p<0.001) معنادار بود و برازش مدل تایید شد. بحث ‌و‌ نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که کمال‌گرایی سازش‌نایافته و ناگویی هیجانی به واسطه حساسیت اضطرابی به طور معناداری علائم وسواس فکری-عملی را پیش‌بینی می‌کنند. مدل مفهومی پژوهش از برازش مطلوبی برخوردار بود (CFI=0.98, RMSEA=0.05)، که نشان می‌دهد ساختار فرضی مدل توانسته به خوبی روابط بین متغیرها را تبیین کند. بنابراین، مداخلات روان‌شناختی بر کاهش حساسیت اضطرابی و مدیریت کمال‌گرایی و ناگویی هیجانی می‌تواند در کاهش علائم وسواس فکری-عملی مؤثر باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

تخصصی

عنوان مقاله [English]

Structural Relationships between Alexithymia and Perfectionism with the Mediating Role of Anxiety Sensitivity in Predicting Obsessive-Compulsive Disorder in Students

نویسندگان [English]

Mohammadreza Noroozi Homayoon ¹
Mohamad Hatami Nejad ²
Esmaeil Sadri Damirchi ³
Masoud Sadeghi ⁴

¹ PhD Student in Counseling, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili , Ardabil, Iran.

² PhD student in Clinical Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran.

³ Professor, Department of Counseling, Faculty of Education Sciences and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.

⁴ Associate Professor, Department of Psychology, Faculty of Literature and Humanities, Lorestan University, Khorramabad, Iran.

چکیده [English]

Background: The present study aimed to investigate the structural relationships between alexithymia and perfectionism with the mediating role of anxiety sensitivity in predicting obsessive-compulsive disorder (OCD) in students.
Method: The design of this study is quantitative in nature. The research method is descriptive-correlational and was conducted through structural equation modeling. The statistical population in this study included all high school students in Khorramabad during the academic year 2023-2024. The sampling method used was cluster random sampling. The research instruments included the Revised Obsessive-Compulsive Inventory (OCI-R), the Perfectionism Inventory (PI), the Anxiety Sensitivity Index (ASI), and the Toronto Alexithymia Scale (TAS-20). Descriptive findings were analyzed using SPSS26 software and inferential findings were analyzed using AMOS24 software.
Results: The direct effect of maladaptive perfectionism (β=0.36, p<0.001) and alexithymia (β=0.31, p<0.001) on obsessive-compulsive disorder was significant. Additionally, the direct effect of maladaptive perfectionism (β=0.43, p<0.001) and alexithymia (β=0.48, p<0.001) on anxiety sensitivity was significant. The indirect effect of maladaptive perfectionism and alexithymia on obsessive-compulsive disorder through the mediation of anxiety sensitivity was also significant (β=0.15, p<0.03 and β=0.168, p<0.001, respectively), and the model fit was confirmed.
Conclusion: The results showed that maladaptive perfectionism and alexithymia significantly predict OCD symptoms through anxiety sensitivity. The conceptual model of the study had a good fit (CFI=0.98, RMSEA=0.05), indicating that the hypothetical structure of the model effectively explained the relationships between the variables. Therefore, psychological interventions aimed at reducing anxiety sensitivity and managing perfectionism and alexithymia can be effective in reducing OCD symptoms.

کلیدواژه‌ها [English]