اثربخشی برنامه بهبود بخشی ارتباط بر کیفیت رابطه والد- فرزندی در نوجوانان دختر خانواده‌های تک والدینی مادر سرپرست

نویسندگان

1 گروه علوم رفتاری مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی سازمان سمت

2 گروه مشاوره دانشگاه خوارزمی

3 دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

4 گروه علوم تربیس

چکیده

مقدمه: برطرف ساختن مشکلات ارتباطی بین فرزندان و والد سرپرست در خانواده‌های تک والدینی یکی از اهداف اصلی برنامه‌های توانمند سازی خانوادگی و روان‌شناختی این دسته از خانواده‌ها است؛ لذا هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر برنامه بهبود بخشی ارتباط بر کیفیت رابطه والد- فرزندی نوجوانان دختر خانواده‌های تک والدینی مادر سرپرست بود.
روش: جامعه آماری پژوهش شامل همه نوجوانان دختر 14 تا 18 ساله در خانواده‌های تک والدینی مادر سرپرست تحت پوشش یکی از مؤسسات خیریه شهر ری بود. از بین 34 نوجوان داوطلب شرکت در تحقیق بر مبنای مقیاس رابطه والد- فرزندی فرم مادر- فرزند و مصاحبه بالینی، در نهایت 18 نفر به صورت هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه (9 نفر در گروه آزمایشی و 9 نفر در گروه گواه). جایگزین شدند روی گروه آزمایش بر اساس برنامه بهبود بخشی ارتباط 8 جلسه گروهی اجرا شد و گروه گواه هیچ گونه مداخله‌ای دریافت نکرد. تمام آزمودنی‌ها قبل و بعد از درمان، مقیاس رابطه والد- فرزندی فرم مادر- فرزند را تکمیل کردند.
یافته‌ها: نتایج آزمون t برای مقایسه گروه‌های مستقل و ضریب تأثیر کوهن نشان داد که برنامه بهبود بخشی ارتباط اثر معنی داری بر کیفیت رابطه والد- فرزندی داشت. همچنین نتایج آزمون t نشان داد که برنامه بهبود بخشی ارتباط به طور اختصاصی تر باعث افزایش عاطفه مثبت و میزان ارتباط درگروه آزمایش شد و این تأثیر معنادار بود اما تأثیری بر مؤلفه‌های همانندسازی با مادر وعدم آزردگی/ سردرگمی نقش نداشت.
نتیجه‌گیری: نتایج، اثربخشی برنامه بهبود بخشی ارتباط را بر بهبود رابطه والد- فرزندی در نوجوانان دختر خانواده‌های تک والدینی مادر سرپرست تأیید کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Relationship Enhancement Program on Quality of Parent-Child Relationship in Mothers who are Heads of Household in Single-Parent Families

نویسندگان [English]

  • Mahdi Zare Bahramabadi 1
  • Kianoosh Zahrakar 2
  • Haniye Salehian Broojerdi 3
  • Mohammadali Mohammadifar 4
1
2
3
4
چکیده [English]

Introduction: This investigation assessed the effectiveness of Relationship Enhancement Program on quality of parent-child relationship in mothers who are heads of household in single-parent families.
Method: The statistical society was all the 14 to 18 years old adolescent girls in single-parent families in a nongovernmental organization of Shahr-e-Rey city. 34 of these girls whose mothers were under protection of a nongovernmental organization were selected conveniently. Then using of parent-child relationship scale (Fine, J.R Moreland and Andrew chewable, 1383) and clinical interview, 18 adolescents were selected and finally assigned in 2 groups randomly (9 in experimental group and 9 in control group). Relationship enhancement program was administered for experimental group in 8 sessions while control group didn’t receive any intervention. All the subjects completed parent-child relationship scale before and after intervention.
Results: Independent T analysis and Cohen impact coefficient showed that relationship enhancement program had significant effect on parent-child relationship. Independent T analysis and Cohen coefficient also showed that relationship enhancement program significantly increased positive affect and communication. But, it hasn’t had significant effect on identification and resentment/confusion role.
Conclusion: Relationship enhancement program can enhance the relationship between single mothers who are heads of household and 14 to 18 years old adolescent girls.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Relationship Enhancement Program
  • Parent-Child Relationship
  • Single-Parent Families
  • Mothers Heads of Household