اثربخشی درمان شناختی-رفتاری مبتنی بر خستگی بر ابعاد خستگی روانی در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس(MS): یک مطالعه‌ی موردی

نویسندگان

1 استادیار، گروه علوم تربیتی دانشگاه ارومیه، آذربایجان غربی، ایران

2 دانشجوی دکتری روانشناسی عمومی دانشگاه ارومیه، آذربایجان غربی، ایران

چکیده

مقدمه: خستگی یکی از شایعترین مشکلات بیماران مبتلا به ام.اس می­باشد که اثرات منفی زیادی بر زندگی آن­ها دارد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی درمان شناختی رفتاری مبتنی بر خستگی در سه بعد جسمانی، شناختی و اجتماعی خستگی در بیماران مبتلا به ام.اس بود.

روش: در این پژوهش از طرح تک آزمودنی از نوع چند خط پایه­ای استفاده شده است. نمونه­ی این پژوهش 3 نفر از بیماران مراجعه­کننده به انجمن ام.اس بودند که از خستگی شکایت داشتند و ملاک­های ورود و خروج پژوهش را دارا بودند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه­ی مقیاس تاثیر خستگی بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده­ها از درصد بهبودی و اندازه تاثیر استفاده شد.

یافته­ها: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده­ها نشان داد اندازه تاثیر محاسبه شده در بعد جسمانی مقیاس تاثیر خستگی در مرحله پس از درمان و مرحله پیگیری 45 روزه به ترتیب، 991/. و 989/. است. اندازه تاثیر در بعد شناختی در مرحله پس از درمان و مرحله پیگیری 76/. و در بعد اجتماعی نیز به ترتیب، 83/. و 80/. به دست آمد.

نتیجه­ گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان می­دهد که درمان شناختی-رفتاری مبتنی بر خستگی در کاهش خستگی جسمانی، شناختی و اجتماعی بیماران مبتلا به ام.اس موثر بوده و می­تواند به عنوان یکی از گزینه­های تاثیرگذار در کاهش ابعاد جسمانی، شناختی و اجتماعی خستگی در بیماران مبتلا به ام.اس در کنار سایر مداخلات دارویی و غیردارویی مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Cognitive Behavioral Therapy Based on Fatigue on Dimensions of Mental Fatigue in Patients with Multiple Sclerosis: a case study

نویسندگان [English]

  • S. Soleimani, 1
  • E. Tajoddini, 2
1
2
چکیده [English]

Introduction:Fatigue is one of the most common problems in patients with multiple sclerosis which has several negative effects on their life. The aim of this study was to investigate effectiveness of cognitive behavioral therapy based on fatigue on dimensions of mental fatigue in patients with Multiple Sclerosis.

Method: This study was single subject design with multiple baselines. The sample of this study consisted of 3 patients who had been referred to Iran Multiple Sclerosis Society and complained of fatigue and also had study's inclusion and exclusion criteria. The instrument in this study was fatigue impact scale. Effect size and cure rate were used to analyze data.

Results: The results of data analysis indicated that effect size in physical dimension of fatigue impact scale after treatment and 45days follow-up were 0.991 and 0.989 respectively. Effect size in cognitive dimension after treatment and 45days follow-up were 0.83 and 0.80 respectively.

Conclusion: Results of this study indicates that cognitive behavioral therapy based on fatigue is effective in reducing of physical, cognitive and social fatigue and can be applied as one of effective options in reducing physical, cognitive and social dimensions of fatigue in patients with multiple sclerosis.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Multiple sclerosis
  • Fatigue
  • Cognitive Behavioral Therapy