طراحی و ارزیابی کارایی روش های بازی درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر شرم و اضطراب در کودکان آزاردیده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد بالینی کودک و نوجوان، مؤسسه آموزش عالی رشدیه، تبریز، ایران

2 دکترای تخصصی روانشناسی تربیتی، عضو هیئت علمی گروه روانشناسی و مشاوره دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.

3 دکترای تخصصی روانشناسی، استاد مدعو گروه روانشناسی دانشگاه رشدیه، تبریز، ایران.

چکیده

مقدمه: هدف پژوهش حاضر طراحی و ارزیابی کارایی روش‌های بازی‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر شرم و نشانگان اضطراب در کودکان آزاردیده 8 تا 12 ساله بود.
روش: پژوهش حاضر با روش آمیخته اجرا شد.ابتدا با اتکا بر مفاهیم درمان پذیرش و تعهد، ذهن‌آگاهی و با استفاده از راهنمای آموزش ذهن استیون هیز طراحی شد.پس از تایید متخصصین اعتباریابی مداخله طی طرح تک‌آزمودنی با روش چندخط‌پایه انجام شد. 3 کودک از شهر اصفهان با روش هدفمند انتخاب شد. برای سنجش متغیر‌ها از پرسشنامه های 71 گویه غربال اختلال‌های هیجانی و آزمون هیجانی خودآگاه-فرم کودک استفاده شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از شاخص‌های درصد بهبودی، اندازه اثر(Dکوهن)، تغییر پایا و تحلیل دیداری انجام شد.
یافته‌ها: روش بازی‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر دو متغیر شرم و اضطراب اثربخش بود. روایی صوری روش‌درمانی توسط متخصصان تایید شد. اعتبار پژوهش نیز با تحلیل داده‌های طرح تک آزمودنی بدین صورت سنجیده شد که درصد بهبودی در متغیر شرم در آزمودنی‌ها به ترتیب(91-76-108) و در متغیر اضطراب (42-43-20) بود. اندازه‌اثر (کم ،متوسط و زیاد) بود. شاخص تغییر پایا که لازمه معناداری بالینی و آماری است، نشان داد درمان در متغیر شرم در آزمودنی اول و دوم بی‌معنا و در آزمودنی سوم معنادار است. در متغیر اضطراب در هر سه آزمودنی معنادار بود. تحلیل دیداری نمودارها نیز نشان دهنده بهبود عملکرد آزمودنی‌ها بود.
نتیجه‌گیری: درمان منجر به بهبود عملکرد شد اما در صورت آموزش والدین اثربخشی درمان چشم‌گیرتر می بود. نتایج حاصل از پژوهش حاضر راهگشای تحقیقات آزمایشی در راستای افزایش قدرت تعمیم‌یافته‌ها است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Designing and Evaluating the Effectiveness of Play Therapy method based on Acceptance and Commitment on Shame and Anxiety Symptoms in Abused Children

نویسندگان [English]

  • Hajar Bavarsad CheshmehAli 1
  • narges pourtaleb 2
  • elnaz mosanejad jedi 3
1 Senior clinical expert for children and adolescents, Rushdieh Institute of Higher Education, Tabriz, Iran
2 Ph.D. in educational psychology, faculty member of the Department of Psychology and Counseling, Farhangian University, Tehran, Iran.
3 Ph.D. in Psychology, Visiting Professor, Department of Psychology, Rushdieh University, Tabriz, Iran
چکیده [English]

Introduction: The purpose of the present study was to design and evaluate the effectiveness of play therapy methods based on acceptance and commitment on shame and anxiety symptoms in abused children aged 8 to 12 years.
Method: The present research was conducted with a mixed method. First, it was designed by relying on the concepts of acceptance and commitment therapy, mindfulness, and using Steven Hayes' mind training guide. 3 children from the city of Isfahan were selected with a purposeful method. Questionnaires of 71 emotional disorders screen and self-aware emotional test-child form were used. Data analysis was done using percentage of recovery, effect size, stable change and visual analysis.
Findings: The treatment was effective on the two variables of shame and anxiety. The face validity of the treatment method was confirmed by experts. The validity of the research was also done by analyzing the data of the single subject design, which showed the improvement of the performance of the subjects.
Conclusion: The treatment led to an improvement in performance, but the effectiveness of the treatment was more significant if the parents were trained. The results of the present research open the way for experimental research in order to increase the power of generalization of the findings.

کلیدواژه‌ها [English]

  • abused child
  • shame . symptoms of anxiety
  • play therapy based on acceptance and commitment