اثربخشی برنامه مدیریت رفتاری برای مادران بر کاهش مشکلات رفتاری کودکان ناشنوا

نویسندگان

گروه روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

مقدمه: هدف از پژوهش حاضر، ضمن تدوین برنامۀ مدیریت رفتاری برای مادران کودکان ناشنوای دارای مشکلات رفتاری، بررسی اثربخشی آن بر کاهش مشکلات رفتاری کودکان بود.
روش: پژوهش حاضر از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعۀ آماری شامل کلیه مادران کودکان ناشنوای کاشت حلزون شده دارای مشکلات رفتاری بودند که تحت پوشش خدمات درمانگاه های توان بخشی و کاشت حلزون شهر تهران بودند. نمونۀ آماری، شامل20 نفر از مادران کودکان ناشنوای دارای مشکلات رفتاری بودکه به شیوۀ نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و با گمارش تصادفی در دو گروه آزمایشی و گواه جای گرفتند. جهت جمع‌آوری اطلاعات در زمینۀ مشکلات رفتاری کودکان، از فرم والدین سیاهۀ مشکلات رفتاری پیش‌دبستانی آخن باخ و رسکورلا و همچنین مصاحبۀ نیمه ساختار یافته در سه مرحله پیشآزمون- پس آزمون و پی گیری استفاده گردید. تدوین برنامۀ مدیریت رفتار، بر اساس نظریۀ رفتارگرایی و با استفاده از اطلاعات به دست آمده از مصاحبه با مادران انجام گرفت. مادران گروه آزمایشی در جلسات آموزشی مدیریت رفتار که در ده جلسۀ دو ساعته تنظیم گردید شرکت نموده و مادران گروه گواه صرفاً برنامه‌های توان‌بخشی شنیداری را دریافت کردند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش آماری تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر استفاده گردید.
یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد بین گروه آزمایشی و گواه در زمینۀ مشکلات رفتاری کودکان، در پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری تفاوت معنادار وجود دارد. بدین معنا که در گروه آزمایشی، مشکلات رفتاری کودکان کاهش معناداری داشته و این کاهش در طول زمان نیز حفظ شده است.
نتیجه گیری: با بهره گیری از برنامۀ تدوین‌شدۀ حاضر و آموزش آن به مادران کودکان ناشنوایی که دارای مشکلات رفتاری هستند، می‌توان شاهد تاًثیر آن در کاهش میزان مشکلات رفتاری کودکان بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Behavior Management Program for Mothers on Reduction of Deaf Children Behavioral Problems

نویسندگان [English]

  • A.S Yousefi-Namini
  • B Ghobari-Bonab
  • S Hassanzadeh
  • M Shokoohi-Yekta
چکیده [English]

Introduction: In the present study the behavior management program for mothers of deaf children with behavior problems developed. In addition, the effectiveness of this program on reduction of children behavioral problems investigated.
Method: Design of the current study was quasi-experimental pretest-posttest with control group. Population of the study was consisted of mothers of hearing impaired children with cochlear implant who difficult behaviors. These children were under protection of center for cochlear implantation and rehabilitation in capital city of Tehran. Sample of study was 20 mothers of deaf children who had difficult behaviors were selected by means of accessible sampling procedure. To gather information about children’s difficult behaviors preschool from of Achenbach Behavior Problem Checklist was used. Intervention protocol was developed using literature and interview with mothers. Mothers in experimental group were assigned to treatment group of the session and each session lasted for two hours. Control group was assigned to the ongoing activities in the center. After two months follow up measures were obtaind to assess maintenance of the behavioral change.
Result: The result of analysis with multivariate analysis and repeated measure indicated a significant difference between means of experimental and control groups with respect to behavioral problems in children.
Conclusion: Children’s behavioral problems were reduced as a result of intervention and the reduction maintained across time. Therefore, by taking the research aims and objectives into consideration, we can apply this training program to reduce children behavior problems.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Behavior Management
  • Deaf Children
  • Behavior Problems